Suszenie grzybów to nie tylko świetny sposób na ich długoterminowe przechowywanie, ale także forma pielęgnowania tradycji. Wielu z nas pamięta babcie, które wieszają nawleczone na nitkę plasterki prawdziwków nad piecem. Dziś, mimo że mamy dostęp do suszarek elektrycznych, wiele osób wraca do tej naturalnej i ekologicznej metody. Pozwala ona nie tylko zachować smak i aromat grzybów, ale także jest doskonałym sposobem na spędzenie czasu po udanym grzybobraniu.
Po co suszyć grzyby?
Grzyby w świeżej postaci są niezwykle smaczne, jednak bardzo szybko się psują. Już po kilku godzinach mogą tracić jędrność i intensywność smaku. Dlatego tak ważne jest ich odpowiednie przetworzenie. Suszenie ma wiele zalet:
- Wydłużenie trwałości – suszone grzyby mogą być przechowywane nawet kilka lat, jeśli zadbamy o ich szczelne zamknięcie
- Koncentracja smaku i aromatu – proces suszenia sprawia, że grzyby zyskują intensywniejszy, głęboki smak
- Wartość odżywcza – odpowiednio suszone grzyby zachowują większość składników odżywczych, w tym białko, błonnik i witaminy z grupy B
- Oszczędność miejsca – wysuszone grzyby zajmują znacznie mniej miejsca niż świeże
- Uniwersalność w kuchni – idealne do zup, sosów, bigosu, pierogów czy pasztecików
Jakie grzyby najlepiej nadają się do suszenia?
Nie wszystkie gatunki grzybów nadają się do suszenia w równym stopniu. Najlepiej wybierać grzyby o zwartej strukturze i intensywnym smaku. Sprawdzą się szczególnie:
- Borowiki szlachetne (prawdziwki) – uważane za królewskie grzyby, idealne do suszenia w plastrach
- Podgrzybki brunatne – popularne i łatwe do rozpoznania, mają delikatny aromat
- Koźlarze – dobrze się suszą, choć ich miąższ może ciemnieć
- Maślaki – trzeba pamiętać o zdjęciu śliskiej skórki z kapelusza przed suszeniem
- Kurki – można suszyć w całości, choć nieco dłużej schną
Unikaj suszenia grzybów wodnistych (np. mleczajów czy gąsek) oraz tych, które mają miękki, nietrwały miąższ.
Przygotowanie grzybów do suszenia
Przygotowanie grzybów to podstawa, by uzyskać aromatyczny i trwały susz. Pamiętaj, że:
- Nie należy ich myć w wodzie – nasiąkają wtedy wilgocią, co znacznie utrudnia suszenie
- Czyść grzyby pędzelkiem lub szczoteczką – usuń piasek, igliwie i resztki liści
- Oddziel trzon od kapelusza – pozwala to równomiernie wysuszyć oba elementy
- Krojenie – kapelusze i trzonki kroimy w plastry grubości 5–10 mm; im grubsze plastry, tym dłuższy czas suszenia
Suszenie na nitce lub sznurku – sprawdzony sposób domowy
Choć obecnie popularne są suszarki elektryczne, wiele osób wciąż ceni sobie tradycyjne suszenie na nitce – to metoda ekologiczna, tania i niezwykle skuteczna.
1. Nawlekanie grzybów
Najlepiej użyć grubej nici bawełnianej lub cienkiego sznurka oraz dużej igły. Grzyby należy nawlekać tak, aby nie dotykały się nawzajem – zapewni to dobrą cyrkulację powietrza i równomierne wysychanie. Pamiętaj, by nie przebijać środka kapelusza – lepiej nawlekać przez krawędź, by uniknąć jego pęknięcia podczas suszenia.
2. Wybór miejsca do suszenia grzybów
Ważne jest, aby znaleźć odpowiednie miejsce do suszenia:
- Ciepłe i suche pomieszczenie – np. kuchnia, spiżarnia, poddasze
- Dostęp powietrza – grzyby powinny mieć ciągły dopływ świeżego powietrza
- Brak bezpośredniego nasłonecznienia – zbyt intensywne światło może powodować blaknięcie i utratę smaku
- Ochrona przed owadami – warto zawiesić siateczkę lub gazę ochronną
3. Czas suszenia grzybów
W zależności od warunków i wielkości plastrów, proces może trwać od 3 do 10 dni. Grzyby są gotowe, gdy staną się całkowicie suche, twarde i łamliwe. Zbyt krótkie suszenie grozi ich pleśnieniem w słoiku.
Dodatkowa metoda – podsuszanie w piekarniku
Jeśli nie masz warunków do suszenia na nitce lub chcesz przyspieszyć proces, możesz połączyć metody. Grzyby najpierw podsusz na nitce przez 1–2 dni, a następnie dokończ w piekarniku:
- Ustaw piekarnik na 40–50°C i uchyl drzwiczki, aby para wodna mogła się ulatniać
- Rozłóż grzyby na papierze do pieczenia i susz przez kilka godzin, co jakiś czas je obracając
- Nie doprowadź do przypieczenia – suszone grzyby powinny być beżowe lub jasno brązowe, nie czarne
Przechowywanie suszonych grzybów
Gdy grzyby są całkowicie suche, należy je szczelnie zapakować. Najlepiej sprawdzają się:
- Szklane słoiki z zakrętką – nie przepuszczają wilgoci i zapachów
- Metalowe puszki – odporne na światło i zgniecenia
- Woreczki lniane – ekologiczne, ale wymagają suchego otoczenia
Nie zapomnij dodać liścia laurowego, ziaren pieprzu lub suszonej lawendy – odstraszają mole spożywcze. Każdy pojemnik warto oznaczyć etykietą z datą i nazwą gatunku grzyba.
Błędy w suszeniu grzybów
- Suszenie niedoczyszczonych grzybów – resztki ziemi mogą popsuć smak i skrócić trwałość suszu
- Suszenie mokrych grzybów – zawsze należy unikać mycia w wodzie
- Przechowywanie w wilgotnym miejscu – grzyby mogą spleśnieć i stać się niebezpieczne
- Brak kontroli – podczas suszenia warto codziennie sprawdzać grzyby i usuwać ewentualnie spleśniałe sztuki
Jak wykorzystać suszone grzyby?
Suszone grzyby są niezwykle uniwersalne. Przed użyciem należy je namoczyć w letniej wodzie przez 30–60 minut, co pozwala przywrócić im miękkość. Wodę z moczenia warto wykorzystać jako aromatyczny bulion do zup i sosów.
Pomysły na wykorzystanie:
- Tradycyjna zupa grzybowa – obowiązkowa na wigilijnym stole
- Sos grzybowy – idealny do klusek, kasz, mięs czy ziemniaków
- Farsz do pierogów lub krokietów – z kapustą lub samymi grzybami
- Bigos – dodatek suszonych grzybów nadaje głębię i wyjątkowy smak
- Pasztety warzywne lub mięsne – z dodatkiem grzybów stają się bardziej aromatyczne
Suszenie grzybów to piękna tradycja, która może stać się rytuałem każdej jesieni. Metoda na nitce i sznurku to nie tylko sposób na przechowywanie zapasów, ale także okazja do kontaktu z naturą i spokojnego celebrowania sezonu grzybowego. Dzięki właściwemu przygotowaniu, odpowiednim warunkom suszenia i starannemu przechowywaniu, możemy cieszyć się leśnym aromatem przez cały rok. To również świetny sposób na ograniczenie marnowania jedzenia i wprowadzenie ekologicznych rozwiązań do domowej kuchni.
